4721 sayılı Medeni Kanuna göre boşanma davası anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olarak ikiye ayrılır. Çekişmeli boşanmaya ilişkin nedenler makalemizde yer almıştır.
Anlaşmalı boşanma medeni kanun madde 166/3 de hüküm altına alınmıştır. Buna göre:
‘’Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.’’
Görüldüğü üzere madde hükmünde anlaşmalı boşanmanın şartları şunlardır:
1-Evliliği en az bir yıl sürmesi
Burada yer alan süre şartı resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıldır. Tarafların düğünü nikahtan geç veya erken yapmasının bir önemi yoktur.
2-Eşlerin birlikte başvurması veya bir tarafın davayı kabul etmesi
Eşler aynı dilekçeyi imzalayarak verebileceği gibi bir tarafın dava açması üzerine diğer taraf davayı kabul beyanında bulunduğunda bu şart gerçekleşebilmektedir. Ancak, tarafların duruşmaya bizzat katılmaları gerekmektedir.
3-Hakimin tarafları bizzat dinlemesi ve iradelerin serbestçe açıklandığına kanaat getirilmesi
Kanun koyucu burada, hakime tarafları görerek herhangi bir baskı altında olup olmadıklarına kanaat getirme yükümlülüğü getirmiştir. Zira hazırlanan protokolde tam olarak uyuşulmaması halinde anlaşmalı boşanma mümkün değildir.
4-Yapılan protokolün hakimin uygun bulması
Taraflar dilediği şekilde protokol yapabilmekle birlikte bu protoklün hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hakim uygun bulmadığında değişiklik yapabilir. Tarafların bu değişikliği kabul etmesi halinde boşanma gerçekleşir.
Anlaşmalı boşanma davaları genellikle tek celsede sonuçlanmaktadır. Bu anlamda çekişmeli boşanmaya göre daha kısa sürmektedir.
Yukarıda belirtilen şartların birinde eksiklik olması halinde anlaşmalı boşanma gerçekleşmemektedir. Bu nedenle tarafların bu süreçte uzman bir avukattan faydalanması yararlı olacaktır. Aşağıda örnek bir anlaşmalı boşanma protokolü yer almıştır. Ancak her evlilik yönünden farklı durumlar mevcut olacağından düzenlemenin özel bir çalışma ile yapılması gerekmektedir. Zira, protokolden geri dönüş istisnai durumlar haricinde mümkün olmamaktadır.
ÖRNEK ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ
TARAFLAR:
A. Adı - Soyad:
TC:
Adres:
B. Adı - Soyad:
TC:
Adres:
Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar, kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, boşanmanın mali sonuçlarını ve müşterek çocukların durumlarını düzenleyen ve işbu protokolü, / / tarihinde imzalamışlardır.
1. Yukarıda bilgileri yazılı olan taraflar olarak, boşanma talebinde bulunuyor ve aşağıdaki hususlarda anlaşmalı olarak boşanmayı kabul ediyoruz.
2. Ortak çocuklar .... 'ın velayeti eşlerden ...'da kalacaktır. ...... haftanın ... günleri , yılın ... ayı ve bayramların ... günlerinde çocukla kişisel ilişki kurabilecektir.
3. Eşlerden .... ; müşterek çocukların bakım giderleri için ...-TL iştirak nafakası ile yoksulluk nafakası için ...-TL olmak üzere toplam ....-TL'yi , .../.../...... dan başlamak üzere ilgili bulunduğu ayın 15’ini geçmeyecek şekilde, her ay düzenli olarak Eşi .......'ın .... ıban no lu .... banka hesabına ödeyecektir.
Belirlenen nafaka miktarı, her yıl .... ayında açıklanan yıllık TÜFE oranında artırılarak belirlen yeni tutar ilgili hesaba yatırılacaktır. Ortak çocuğun ihtiyaçlarında haklı veya beklenmedik nedenlerle meydana gelecek artış veya nafaka yükümlüsü eşin gelirinin artması halleri müstesnadır.
Banka hesaplarında değişiklik olması durumunda bu durum ... derhal bildirilecektir.
4. Maddi Tazminat olarak ..... eşi .... ‘ye ...... TL ödemeyi yapmayı kabul etmektedir.
5. Manevi Tazminat olarak ....eşi ....’ye ..... TL ödeme yapmayı kabul etmektedir.
6. Evde bulunan eşyalar eşler arasında paylaştırılmış ve her taraf kendi eşyasını almıştır. Tarafların birbirinden eşya talebi yoktur.
7. Yine tarafların birbirinden ziynet eşyası veya mal rejiminden kaynaklı alacak talebi yoktur.
8. Taraflar karşılıklı olarak protokolde yazan hususlar dışında birbirlerinden herhangi bir ad altında alacak, tazminat, nafaka, yargılama gideri ve vekâlet ücreti vs. bir talebi yoktur.
9. ..... maddeden oluşan işbu boşanma protokolü, .../.../.... tarihinde düzenlenerek, taraflarca imza altına alınmıştır.
Anlaşmalı Boşanma ve Örnek Protokol, Boşanma Avukatı Ankara