Ülkemizdeki pek çok erkek çalışanın, hayatının bir döneminde karşılaştığı sorunlardan biri de askerlik nedeniyle istifadır. Peki askerlik nedeniyle istifa usulü nasıldır, askerlik nedeniyle istifa edenlerin hakları nelerdir?
Askerlik ülkemizde 20 yaşını doldurmuş tüm erkek vatandaşların yerine getirmesi gereken bir ödevdir. Bu ödev çeşitli zamanlarda çıkarılan bedelli askerlik ve dövizli askerlik şeklinde de yerine getirilebilmektedir. Güncel olarak 2018 yılında yapılan kanun düzenlemesi ile 21 gün temel askeri eğitim ve 15 bin lira bedel ödenerek askerlik görevi yerine getirilmiş sayılmıştır. (Bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılma halinde kıdem tazminatı alınabileceğine ilişkin makale için tıklayınız.)
Çalışanlar normal askerlik veya bedelli askerlik görevi nedeniyle işten istifa etme hakkına sahip olup, bu nedenle işten istifa eden işçilerin en önemli hakkı, en az 1 yıl çalışmış olması şartıyla kıdem tazminatıdır. Bunun dışında işçilerin askerlik görevinden geri dönülmesi ve kadrosu boş olmasına rağmen işe alınmaması halinde üç aylık ücreti tutarında tazminat hakkı da bulunmaktadır. Ancak bu makalemizde askerlik nedeniyle istifa eden işçilerin kıdem tazminatı hakkından bahsedeceğiz.
1 yıldan fazla çalışması bulunan işçi, askerlik görevi nedeniyle işten istifa etmesi halinde 1457 sayılı kanun 14. Maddesi gereğince kıdem tazminatını hak etmektedir. Bu hakkını kullanabilmesi için Yargıtay makul bir süre önce işverene bildirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu makul süre belirlenmiş olmamakla birlikte, ihbar sürelerine göre sülüs belgesi alınması ile en geç bildirilmesinde fayda vardır. Sülüs belgesi ile işverene askerlik nedeniyle istifa dilekçesi verilebileceği gibi noterden ihtarname göndermek suretiyle de istifa gerçekleştirilebilmektedir. İstifa sonrası işten ayrıldıktan sonra işveren işçiye kıdem tazminatını ödemelidir. Ödeme yapılmaması halinde zorunlu arabuluculuk (arabuluculuk nedir makalesi için tıklayınız.) başvurusu ve akabinde dava yoluna başvurulabilecektir.
Bunun yanında, işçinin askerlik nedeniyle istifa edip, 3-4 aylık bir süre sonrasında da askere gittiğinde kıdem tazminatını hak etmektedir. Yargıtay içtihatlarında bu konuya ilişkin makul süre kavramına yer verilmiş olup, işçinin istifasından 1 yıl sonra askere gitmesinin makul süre olmayacağı gerekçesiyle kıdem tazminatı talebi reddedilmiştir.
Sonuç olarak, askerlik nedeniyle istifa ile kıdem tazminatının talep edilebilmesi için somut olayın koşullarına göre hareket edilmeli ve konusunda uzman kişilere danışılması faydalı olacaktır.