İdari Yargılama Usulu Kanunu uyarınca açılan idari davalarda belirli kriterlere uygun olmayan dava dilekçelerinin 3. madde veya 5. madde uyarınca dilekçenin reddi kararı verilmektedir. Bu karar ne anlama gelmektedir, dava mı reddedildi, ne yapılması gerekiyor; bu gibi sorulara ilişkin idari yargıda dilekçenin reddi kararını inceleyeceğiz.
Konu ile ilgili öncelikle mevzuat hükümlerine yer vermek gerekirse; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun ilgili maddeleri şöyledir:
İdari davaların açılması:
Madde 3 – 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/2 md.) İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
2. Dilekçelerde;
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
c) Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası, Gösterilir.
3. Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir. Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur. Dilekçelerin verileceği yerler:
Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller:
Madde 5 – (Değişik: 10/6/1994-4001/3 md.) 1. Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.
2. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.
İlk inceleme üzerine verilecek karar:
Madde 15 – 1. (Değişik: 5/4/1990-3622/6 md.) Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse,
14 üncü maddenin;
...
d) 3/g bendinde yazılı halde otuzgün içinde 3 ve 5 inci maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak yahut (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuzgün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine,
...
dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde dava reddedilir.
İYUK 3. madde yönünden değerlendirme
Yukarıda gösterildiği üzere 3. madde yönünden dilekçe ret kararı verilmesi durumlarına örnek olarak madde madde şunlar gösterilebilir:
a) Davalının gösterilmemesi, TC eklenmemesi, adres belirtilmemesi,
b) Dava konusu işlemin bir örneğinin eklenmemesi
c) Tebliğe ilişkin bir belge varsa eklenmeli yoksa eklenmeyecektir.
d) Vergi davalarına has olarak, miktarın açık olarak yazılması gerekir.
e) Vergi davalarına has olarak, hangi yıl ve neye ilişkin olduğu yazılmalıdır.
Bu sayılan hususlardan biri eksik olması halinde mahkemece 3. madde yönünden dilekçe ret kararı verilmektedir. Bu karara karşı ilgili eksiklik giderilerek otuz gün içinde aynı esas numarası ile yeniden dava dilekçesi hazırlanıp verilmelidir. Aynı hataların tekrarlanması halinde dava reddedilecektir. Dilekçelerin 3 ncü maddeye uygun olmamaları dolayısıyla reddi halinde yeni dilekçeler için ayrıca harç alınmaz.
İYUK 5. madde yönünden değerlendirme
Uygulamada sıkça karşılaşıldığı üzere, birden fazla farklı idari işleme karşı aynı dava dilekçesiyle dava açılması durumunda veya birbiri ile alakasız kişilerin birlikte dava açması durumlarında davaların ayrı ayrı açılması gerektiğine ilişkin 5. madde yönünden dilekçe ret kararı verilebilmektedir. Bu durumda her işlem veya her kişi açısından ayrı ayrı dava dilekçeleri düzenlenmeli ve yine dilekçe ret veren mahkeme dosya numaraları yazılarak bu mahkemeye verilmelidir. Bu durumda birinci işlem veya kişi dışında açılan ikinci veya üçüncü davalar için ayrıca harç ödenmesi gerekecektir.
Dilekçe ret kararı verilmesi üzerine yeniden dava dilekçesi düzenlenmesi, idari dava açma süresini etkilememektedir. Dava ilk dilekçenin verildiği sürede açılmış sayılmaktadır.
Görüldüğü üzere İdari Yargıda Dilekçenin Reddi hususu çok önemli bir konu olup, usulüne uygun dava dilekçesi düzenlenmediği takdirde davanın reddi gibi bir sonuçla karşılaşılabilmektedir. Bu nedenle idare hukukunda uzman bir avukatla davanızı yürütmenizi tavsiye ederiz.