5941 Sayılı Çek Kanunu gereğince çek, ticari bir ilişkiden kaynaklı tacirler arasında borç ödeme aracıdır. Karşılıksız çek, bankadaki hesapta karşılığı bulundurulmadan düzenlenen çeki ifade eder.
Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olamaz.
Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır.
Adli para cezasının ödenmemesi
Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödemezse, Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilir.
Etkin pişmanlık ve çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılması
Karşılıksız kalan çek bedelinin, çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında,
a) Yargılama aşamasında mahkeme tarafından davanın düşmesine,
b) Mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra mahkeme tarafından hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına, karar verilir.
27/05/2021 tarihli Örnek Karar
Ankara
.. İcra Ceza Mahkemesi
2020/... E.
Belirli gün ve saatte 2. celse açıldı. Açık yargılamaya devam olundu.
Şikayetçi ... LİMİTED ŞİRKETİ vekili Av. Feyzullah Altaş geldikleri görüldü.
Sanığa çıkarılan tebligatın TK 21/2 uyarınca tebliğ edildiği görüldü.
Müşteki vekilinden soruldu: Şikayetimiz devam etmektedir sanığın cezalandırılmasını talep ediyoruz. dedi.
Dosya incelendi, yargılamaya son verildi.
GD/ Gerekçesi ekli kararda yazılacağı üzere;
1-Sanığın üzerine atılı bulunan suçu işlediği sabit olmakla ..... keşide tarihli .....seri numaralı 200.000,00 TL'lik çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verdiğinden 5941 Sayılı Çek Kanunu'nun 15.07.2016 tarih 6728 Sayılı Kanunla Değişik 5/1. maddesi gereğince suç kastının yoğunluğu, suça konu çekin karşılıksız kalan miktarı dikkate alınarak takdiren ve teşdiden; 300 GÜN ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMASINA,
200.000,00 TL'lik çekin adli para cezasının TCK'nın 52/2. Maddesi uyarınca suça konu çekin karşılıksız kalan miktarı dikkate alınarak takdiren ve teşdiden günlüğü 100,00 TL'den adli para cezasına çevrilerek sanığın 30.000,00 TL ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMASINA,
5941 Sayılı Çek Kanunu'nun Deşiğik 5/1. Maddesi gereğince sanığa verilen cezanın 200.000,00 TL'lik çek bedelinin karşılıksız kalan miktarına kadar arttırılmasıyla sanığın 197.775,00 TL ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMASINA,
2-Suçun işleniş şekli, kastın yoğunluğu, suçtan sonraki hareket tarzı, yargılama sürecindeki davranışları gibi hususlar göz önünde bulundurularak TCK'nın 62/2. maddesinin uygulanmasına takdiren yer olmadığına,
3-Sanığın ekonomik ve şahsi durumu dikkate alınarak, 5237 sayılı TCK'nun 52/4. maddesinin uygulanmasına takdiren yer olmadığına,
4-Borçlu .... ve ....LTD.ŞTİ'nin ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMAKTAN YASAKLANMASINA, DAHA ÖNCE VERİLEN YASAKLARIN DEVAMINA,
5-5941 sayılı yasanın 5/11. Maddesi gereğince, verilen adli para cezasının ödenmemesi durumunda bu cezanın 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin infazı Hakkında Kanunun 106/3. Maddesinde yer alan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrileceğinin sanığa ihtar edilmesine,
6-Şikayetten vazgeçilmesi halinde veya karşılıksız kalan çek bedelinin, çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında 5941 Sayılı Çek Kanunun Değişik 6. maddesi ve 5. maddesinin 1. fıkrasının İİK'nun 352. maddesi delaletiyle 354. maddesi gereğince mahkumiyet kararı kesinleşinceye kadar gerçekleşmesi halinde açılan davanın düşürülmesine, mahkumiyet kararının kesinleşmesinden sonra gerçekleşmesi halinde hükmün bütün sonuçları ile ortadan kaldırılmasına,
7-Müşteki kendisini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. tarifesine göre hesap edilen 1.240,00 TL vekalet ücretinin sanıktan alınarak müştekiye verilmesine,
8-Müştekinin bu davada yapmış olduğu 63,70 TL yargılama giderinin sanıktan alınarak müştekiye verilmesine,
Dair İİK 353 maddesi gereğince müşteki ve sanığa karanın tefhim veya tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde mahkememize yapılacak sözlü veya yazılı başvuruyla Ankara Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinafı kabil olmak üzere müşteki vekilinin yüzüne karşı sanığın yokluğunda verilen karar açıkça okunup anlatıldı.27/05/2021
Karşılıksız Çek Cezası