Bedelli Askerlik Kıdem Tazminatı 2018 yılında çıkarılan bedelli askerlik düzenlemesi ile yeniden gündeme gelmiştir. Çalışanlar, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılma halinde kıdem tazminatını alıp alamayacakları konusunda tereddüde düşmektedir. Ancak güncel mevzuatımız uyarınca, en az 1 yıl kıdemi olan çalışanlar bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılması halinde kıdem tazminatını hak kazanacaktır.
1475 sayılı İş Kanunu Md. 14’te "Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle,.. feshedilmesi ..." şeklinde iş akdinin askerlik hizmeti nedeniyle fesheldilmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanılacağı belirtilmiştir.
Askerlik Kanununda ise bedelli askerlik için "askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar." şeklinde belirtilmekle birlikte, 2018 yılında çıkarılan bedelli askerlik düzenlemesi ile 21 günlük temel askeri eğitim verilmesine karar verilmiştir. Bedelli askerlik düzenlemesinde yer alan temel eğitim de muvazzaf askerlik hizmet kapsamındadır. Bu nedenle 3 Ağustos 2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan bedelli askerlik düzenlemesinde olduğu gibi temel eğitim verildiğinde en az 1 yıllık kıdemi bulunan işçiler iş yerinden askerlik hizmeti nedeniyle ayrılması durumunda kıdem tazminatına kanunen hak kazanacaktır.
Son çıkarılan bedelli askerlik düzenlemesinde ilgililerin askere gittiği dönem için ücretsiz izinli sayılacağı belirtilmiştir. İlgililerin ücretsiz izinli sayılacağının belirtilmesi, çalışanların bedelli askerlik nedeniyle iş akdini feshedemeyeceği sonucunu doğurmamaktadır. Zira, ücretsiz izin kavramı, iş akdinin askerlik süresi boyunca devam etmesi halinde kullanılabilecek bir husustur. Ücretsiz izin düzenlemesi işverenler için askerlik nedeniyle işçilerin işe giriş çıkış yapılması veya maaş verilip verilmeyeceği konularındaki tereddüdü kaldırmıştır. Ayrıca işverenler askerlik nedeniyle işçilerini işten çıkartamayacak, çıkarması halinde kıdem tazminatını ödemek durumunda kalacaktır. Bu nedenlerle, ücretsiz izin düzenlemesi nedeniyle işçilerin iş akdini feshetme hakkı engellenemeyeceği açıktır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 09.06.1983 tarihli kararında da benzer hususlar belirtilerek kıdem tazminatına hak kazanılacağı yer almıştır:“...2338 sayılı Yasanın geçici 6/5. maddesinde temel askerlik eğitimi süresince maaşsız ve ücretsiz izinli sayılacağı kuralı getirilmişse de bu kuralın çalışanın işini güvence altında tutmak amacına yönelik bulunduğu kuşkusuzudur. Öbür yandan İş Yasasının değişik 14. maddesinde muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle ayrılanlara kıdem tazminatı verileceği öngörülmüştür. Davacı bu koşulun gerçekleşmesine bağlı istekte bulunduğuna göre, isteğin esasının incelenerek hak ettiği kıdem tazminatına hükmedilmesi yasaya aykırılık teşkil etmez”.
Bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatını almak isteyen işçilerin işverenine bildirim yapması ve kıdem tazminatını talep etmesi gerekmektedir. Ödeme yapılmaması halinde öncelikle zorunlu arabuluculuk başvurusu ve sonrasında dava yoluna başvurulabilecektir. Çalışanların herhangi bir hak kaybına uğramaması için uzman bir avukat aracılığı ile hareket etmesi faydalı olacaktır.
Bedelli askerlik kıdem tazminatı