Türkiye’de özellikle sanayinin fazla olduğu Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa gibi illerde işçilerin yoğun olması ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınmaması, insan sağlığına gerekli önemin verilmeyişi, iş sağlığı ve güvenliği kültürünün oluşmaması nedenleriyle iş kazaları meydana gelebilmektedir. Peki iş kazası nedir? Bildirimi ve tazminat hakları nasıldır?
Tanımı
Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda veya emziren kadın sigortalının iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda veya sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaylara iş kazası denir.
İş kazasının unsurları
1- İş Kazasının Sigortalının İş yerinde Bulunduğu Sırada Meydana Gelmesi
2- Yürütülmekte Olan İş Nedeniyle Meydana Gelmesi
3- Sigortalını İşvereni tarafından Görevlendirilerek Başka Bir Yere Gönderilmesi Nedeniyle Meydana gelmesi
4- Emziren Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda Meydana Gelmesi
5- İşverence Sağlanan Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş ve Gelişi Sırasında Meydana Gelmesi
Bildirimi
İş kazasının 4/a bendi sigortalıları bakımından, bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde,
4/b bendi kapsamında bulunan sigortalı bakımından kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. 4/a bendi sigortalıları için, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
Cezai yaptırımı
İş kazası neticesinde işçinin yaralanması ya da vefat etmesi söz konusu olduysa öncelikle savcılık tarafından soruşturma açılmaktadır. Yapılan soruşturma neticesinde ilgililer hakkında ceza davası açılabilmektedir. Bu dava sonucunda sorumlular hakkında ilgili cezai hükümler sonucunda hapis veya para cezasına hükmolunur.
Tazminat hakkı
Ceza davasından ayrı olarak iş kazasının gerçekleşmesi durumunda işçi maddi ve manevi zararını tazminat talep etmek için kendisi tazminat davası açabilir. İş kazası sonucunda işçinin açabileceği davada maddi tazminat, manevi tazminat ve destekten yoksun kalma tazminatları talep edilebilir.
Zamanaşımı
İş kazası nedeniyle tazminat davası açma süresi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
İş kazası nedeniyle tazminat davasında davanın açılış şekli, aşamaları, adli tıptan rapor alınması, bilirkişi raporlarının elde edilmesi, itirazları, maluliyet oranları, davanın ıslahı ve karar sonrası aşamaları bir süreç olup, işçilerin hak kayıplarına uğramamak adına iş hukuku avukatlarından yardım alması gerekmektedir.
İş kazası nedir? Bildirimi ve tazminat hakları