Sözleşme hukuku, genel tanımı itibariyle hukuksal bir sonuç doğurması amacıyla, iki ya da daha çok gerçek ya da tüzel kişinin, karşılıklı iradelerinin birbirine uygun bir biçimde anlaştığı konular bütünüdür. Peki sözleşme nasıl yapılmalıdır? Sözlü sözleşme olur mu? Yazılı sözleşme şart mı? Ankara gibi büyük şehirlerde pek çok hukuksal ilişki neticesinde sözleşme hukuku ciddi önem arz etmektedir.
Sözleşme hukuku kapsamında çok çeşit sözleşme türü olsa da; bu yazının amacının hukukçu olmayan kişilere basit bir anlatım ve bir anlamda önlem niteliğinde olduğundan ayrıntılı sözleşme türlerine değinmeyeceğiz. Bu anlamda sözleşmeyi basit olarak yazılı ve sözlü sözleşme olarak ikiye ayırabiliriz.
Sözlü sözleşme; iki veya daha fazla tarafın yüzyüze, telefonla veya bir başka iletişim şekliyle yazıya dökmeksizin karşılık onaylaşılarak kurulan sözleşmelerdir. Örnek olarak telefonla arayarak verdiğiniz yemek siparişi bir sözlü sözleşmedir. Herhangi bir şekil şartı bulunmaz. Ancak, ispat koşulu ve anlaşmazlıklar bakımından çok ciddi problemlere yol açabilir. Bunun yanında, yazıya dökmenin karşılıklı güveni zedeleyebilmesi ihtimali nedeniyle bazen pek de yanaşılmaz. Ancak bizim tavsiyemiz, birinci derece yakınınız ile bile olsa sözleşmeyi yazıya dökmenizdir. Burada kastettiğimiz sayfalar dolusu sözleşmeler değildir. İki cümlelik dahi sözleşme yapılması mümkündür.
Yazılı sözleşme ise anlaşılan konuların bir metne bağlandığı, bazen imzalı bazen de imzasız şekilde ortaya konan sözleşmelerdir. Yazılı sözleşmeye en kolay örnek karşılıklı imzalı sözleşmelerdir. Bunun yanında yine internet yapılan alışverişlerde onay butonu şeklindeki sözleşmelerde yazılı sözleşmenin örneklerindedir.
Sözlü ve yazılı sözleşme gibi basit bir ayrımın yanında sözleşme hukukunda sözleşme türleri çok fazladır. Bunlardan bir kısım örnekler: satış, kira, bağışlama, hizmet, eser, vekalet, kredi vb.
Görüldüğü üzere sözleşme türleri bu şekilde olsa da, temel de en önemli konu karşılıklı borçların belirlenmesidir. Örnek olarak bir kira sözleşmesinde, bir taraf bedel ödeyecek bir taraf ise kiralananı kullanıma sunacaktır. Ancak sözleşmede kiranın ne zaman ödeneceği, süresi gibi konular belirtilmediği sürece anlaşılan konularda sonradan çıkan anlaşmazlıklar mevcut olabilecektir. Bu nedenle iyi bir sözleşme hazırlanması aslında her iki tarafı da koruduğu gibi, hukuki problemlerin ortaya çıkmasını da engelleyebilecektir. Bu nedenle her tür sözleşmenin uzman bir avukat eşliğinde hazırlanmasını tavsiye ediyoruz.
Yukarıda belirttiğimiz üzere, her tür sözleşmenizi yazılı yapmanız sizi daha sonrasında çıkabilecek tüm uyuşmazlıklarda rahatlatacaktır. Bu yazımızda tarafımıza yapılan başvurularda çok yüksek miktarlı anlaşmalarda dahi elden para ödemeler, sözlü sözleşmeler yapıldığı görüldüğünden bu konuya değinmek gereği görülmüştür. Örneğin kişi 50 bin liralık bir eser sözleşmesi yaparken peşin elden 15 bin lira vermekte, daha sonrasında iş istediği gibi olmadığında veya iptal etmek istediğinde bu parayı verdiğini ispatlayamadığı gibi aradaki sözleşmeyi de ispatlayamayabilmektedir. Bu halde hem 15 bin liradan olmakta hem de yapım süresi için beklemiş olarak zaman kaybetmektedir. Bu nedenle çok düşük meblağlı sözleşmeler dahi olsa bir metne dökülmesi, en azından karşılıklı imzaya dayanan çok maddeli sözleşmeler yerine temel konuları belirleyen bir konuşma metni dahi elinizi rahatlatabilecektir. (Günümüz koşullarında Whatsapp mesajları yerine göre sözleşmeyi ortaya koyabilmektedir.)
Sonuç olarak, sözleşme hukuku kapsamında her türlü sözleşmenizi iyi bir şekilde hazırlamanızı, bu konuda özellikle Ankara gibi büyük şehirlerde uzman avukat yardımı almanızı öneriyoruz. En temel tavsiyemiz ise "Her işinizi yazılı yapın" olacaktır.
Sözleşme Hukuku (Her işinizi yazılı yapın!)